تاثیر روغن زیتون روی فرآیند پیری
تاثیر روغن زیتون روی فرآیند پیری اثر دارد و خاصیت ضد پیری دارد.در مقاله Olive Oil and the Hallmarks of Aging این اثرات مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله به بررسی نقش روغن زیتون، به ویژه روغن زیتون فرابکر (EVOO)، در مقابله با فرآیندهای مرتبط با پیری از طریق تأثیر بر شاخصهای بیولوژیکی و مکانیسمهای اصلی مرتبط با پیری میپردازد. ویژگیهای اصلی پیری که در این مقاله بررسی شدهاند شامل ناپایداری ژنومی، کوتاه شدن تلومر، تغییرات اپیژنتیکی، و اختلال در پروتئواستازی هستند. در ادامه خلاصه فارسی این مقاله ترجمه شده است.
ناپایداری ژنومی
- آسیب DNA: افزایش سن با افزایش آسیب اکسیداتیو به DNA هستهای و میتوکندریایی همراه است.
- نقش روغن زیتون: رژیمهای غذایی حاوی روغن زیتون بکر باعث کاهش شکستهای دو رشتهای و حذفهای DNA در میتوکندری شدهاند. ترکیبات فنولی روغن زیتون مانند هیدروکسیتیروزول و اولئوروپئین، با کاهش استرس اکسیداتیو و افزایش ترمیم DNA، از ژنوم محافظت میکنند.
کوتاه شدن تلومر
- تلومرها و پیری: تلومرها به دلیل استرس اکسیداتیو کوتاه میشوند و این مسئله با پیری و بیماریهای مرتبط با آن ارتباط دارد.
- رژیم مدیترانهای و طول تلومر: مطالعات نشان دادهاند که رژیم مدیترانهای حاوی روغن زیتون بکر، طول تلومر را حفظ میکند. در مطالعه PREDIMED، تلومرهای بلندتر در ابتدا با کاهش وزن و بهبود شاخصهای تنسنجی طی ۵ سال مرتبط بودند.
- فعالسازی تلومراز: ترکیبات فنولی روغن زیتون فعالیت تلومراز را در آزمایشهای آزمایشگاهی افزایش دادهاند که باعث کاهش پیری سلولی و استرس اکسیداتیو میشود. تاثیر روغن زیتون روی فرآیند پیری و اثرات ضد پیری روغن زیتون فرابکر به این شکل ثابت شد.
تغییرات اپیژنتیکی
- متیلاسیون DNA: رژیم مدیترانهای که غنی از چربیهای غیراشباع (MUFA) است، با تغییر الگوهای متیلاسیون ژنها، از جمله ژنهای مرتبط با متابولیسم اسیدهای چرب (مانند FADS2 و ELOVL5) و ساعت زیستی (مانند CLOCK)، بر پیری اثر میگذارد.
- فنولهای روغن زیتون: این ترکیبات با تغییرات اپیژنتیکی مانند هیپراستیلاسیون هیستونها و دمتیلاسیون ژنهای سرکوبکننده تومور (مانند CB1) اثرات ضد سرطانی دارند.
- میکروRNAها: روغن زیتون بیان miRNAها را تنظیم کرده و در کاهش خطر بیماریهای متابولیک و سکته مغزی مؤثر است.
اختلال در پروتئواستازی
- پایداری پروتئینها و پیری: مکانیسمهای پروتئواستازی که شامل پروتئینهای شوک حرارتی (Hsp70) و مسیرهای تخریب مانند سیستم یوبیکوئیتین-پروتئازوم هستند، با افزایش سن ضعیف میشوند و باعث تجمع پروتئینهای آسیبدیده میشوند.
- نقش روغن زیتون: ترکیبات روغن زیتون ممکن است از این مسیرها محافظت کرده و عملکرد پروتئینهای حیاتی را بهبود بخشند.
نتیجهگیری
روغن زیتون بکر، به دلیل محتوای بالای MUFA و ترکیبات فنولی، میتواند از طریق کاهش استرس اکسیداتیو، حفظ طول تلومر، ایجاد تغییرات مفید اپیژنتیکی و حمایت از پایداری پروتئینها، به مقابله با ویژگیهای بیولوژیکی پیری کمک کند. این خواص روغن زیتون را به یک جزء کلیدی رژیم مدیترانهای و یک عامل بالقوه برای بهبود سلامت و طول عمر تبدیل کرده است.